Rozwój stosunków handlowych z USA i wzrost przemysłu wpływały na przeobrażenia struktury gospodarczej ziem kanadyjskich. Nadal około 50% handlu Kanady oraz 30% wymiany prowincji morskich było związanych z Wielką Brytanią. Wzrastały jednak stosunki handlowe ze Stanami Zjednoczonymi, a ponadto rosło znaczenie wymiany wewnętrznej w Brytyjskiej Ameryce Północnej. Kraj przeżywał w połowie XIX w. początki rewolucji handlowej, adaptował się do nowych warunków stworzonych przez epokę wolnego handlu. Procesy te prowadziły jednocześnie do wzrostu poczucia odrębności i niezależności, kształtowały zalążki własnej świadomości narodowej. Zaczynała prowadzić Kanada własną politykę handlową, nakładać ? jak np. w 1859 r. ? wysokie cła na sprowadzane, również z Wielkiej Brytanii, wyroby przemysłowe. Powstawała lepsza atmosfera dla idei unii i połączenia prowincji w jedną całość. Wzrost dobrobytu, handlu i większej niezależności był nie tylko wynikiem wzajemnych stosunków gospodarczych ze Stanami Zjednoczonymi, ale również efektem podjęcia budowy kolei żelaznej. Dodajmy od razu, że budowa kolei wywołała nie tylko znaczne ożywienie ekonomiczne, ale stała się również istotnym elementem w kształtowaniu się idei unii ziem kanadyjskich.
